Τι Είναι η Βιταμίνη Α;

Η βιταμίνη Α είναι μια λιποδιαλυτή ουσία που περιέχεται σε πολλά τρόφιμα και παίζει καθοριστικό ρόλο στην υγεία των ματιών και στην ποιότητα της όρασης. Διαβάστε παρακάτω για να μάθετε όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για αυτή τη σημαντική βιταμίνη, καθώς και για το πώς μπορείτε να αναγνωρίζετε τα σημάδια έλλειψής της.

Τι ακριβώς είναι η βιταμίνη Α;

Η βιταμίνη Α είναι μία από τις πολλές απαραίτητες ουσίες που χρησιμοποιεί ο οργανισμός μας για να υποστηρίξει βασικές βιολογικές διεργασίες. Ωστόσο, δεν παράγεται από τον ανθρώπινο οργανισμό.^[1] Για τον λόγο αυτό, πρέπει να καταναλώνουμε πλούσιες φυσικές πηγές αυτής της βιταμίνης για να αποκομίσουμε τα οφέλη της—οφέλη που αφορούν στην όραση, στον πολλαπλασιασμό των κυττάρων, στην υγεία του δέρματος και σε πολλά άλλα.

Στη συνέχεια θα γίνει αναφορά στις καλύτερες πηγές βιταμίνης Α, αλλά πρώτα, ας εστιάσουμε στη χημική δομή της ένωσης και στους διάφορους μεταβολίτες της. Στην πραγματικότητα, ο όρος βιταμίνη Α αναφέρεται σε δύο κύριες μορφές:

• Προσχηματισμένη βιταμίνη Α (ρετινόλη και ρετινυλεστέρας).
• Προβιταμίνη Α (β-καροτένιο)

Ευτυχώς, και οι δύο τύποι μετατρέπονται σε ρετινάλη και ρετινοϊκό οξύ, μεταβολίτες που απαιτούνται για την υποστήριξη διαφόρων βιολογικών λειτουργιών. Η πρόσληψη της βιταμίνης Α μπορεί να σας μπερδεύει εκ πρώτης όψεως, αλλά το σημαντικό είναι ότι δε χρειάζεται να ανησυχείτε για το ποιον τύπο βιταμίνης Α καταναλώνετε, καθώς και οι δύο τελικά παρέχουν τα ίδια οφέλη.

Πριν εξερευνήσουμε τα οφέλη της συγκεκριμένης βιταμίνης, είναι χρήσιμο να διευκρινίσουμε ποιους τύπους βιταμίνης Α περιέχει η κάθε τροφή, καθώς μπορεί να λαμβάνετε περισσότερη ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, λιγότερη ποσότητα από αυτή που χρειάζεται ο οργανισμός σας για τη διατήρηση της ευεξίας σας. Όπως θα διαπιστώσετε παρακάτω, η ανεπάρκεια βιταμίνης Α μπορεί να οδηγήσει σε πλήθος εξουθενωτικών παθήσεων.^[2]

Ποιες είναι καλές πηγές βιταμίνης Α;

Οι καλύτερες πηγές προσχηματισμένης βιταμίνης Α είναι οι ζωικές τροφές, δηλαδή το κρέας, τα ψάρια και τα γαλακτοκομικά.

Από τις παραπάνω τροφές οι καλύτερες επιλογές είναι οι εξής:

• Λιπαρά ψάρια (τόνος, σολομός και σκουμπρί)
• Αγελαδινό γάλα (πλήρες, αποβουτυρωμένο και με χαμηλά λιπαρά)
• Τυρί (κατσικίσιο, τσένταρ και μοτσαρέλα)
• Αυγά

Οι καλύτερες πηγές προβιταμίνης Α είναι τα φρούτα και τα λαχανικά. Βασικά, αυτά τα τρόφιμα περιέχουν μια πρόδρομη ουσία της βιταμίνης Α που ονομάζεται β-καροτένιο, αλλά αυτό το αντιοξειδωτικό μετατρέπεται σε βιταμίνη Α αυτόματα από τον οργανισμό.

Τα φυτικά προϊόντα στην κατανάλωση των οποίων πρέπει να εστιάσετε είναι:

• Μάνγκο
• Κόκκινες πιπεριές
• Γλυκοπατάτα
• Καρότα
• Μπρόκολο
• Σπανάκι

Βέβαια, αν δυσκολεύεστε να διατηρήσετε μια ισορροπημένη διατροφή ή αν δεν σας αρέσουν τα παραπάνω τρόφιμα, μπορείτε να υποστηριχθείτε από πολυβιταμίνες κι άλλα συμπληρώματα διατροφής για να καλύψετε τη συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη.

Πώς βοηθά η βιταμίνη Α τον οργανισμό

Εφόσον καλύψαμε το θέμα των τροφών που πρέπει να καταναλωθούν για να εξασφαλιστεί επαρκής πρόσληψη βιταμίνης Α, μένει τώρα να δούμε πώς ακριβώς η βιταμίνη Α μπορεί να ωφελήσει τον οργανισμό.

Υγεία των ματιών

Η βιταμίνη Α διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη συνολική υγεία των ματιών, συμβάλλοντας, μεταξύ άλλων, στη διατήρηση της φυσιολογικής όρασης και διαύγειας κατά τη διάρκεια της νύχτας. Επιπλέον, ορισμένες έρευνες υποδεικνύουν ότι η συγκεκριμένη ένωση μπορεί να ενισχύσει τον οργανισμό ενάντια στην ανάπτυξη καταρράκτη σε προχωρημένη ηλικία και στην εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.

Το 2001, μια μελέτη εξέτασε την επίδραση των βιταμινών σε τρεις διαφορετικούς τύπους καταρράκτη σε περισσότερους από 2.800 ηλικιωμένους ασθενείς.^[3] Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η μακροχρόνια χρήση βιταμινών της ομάδας Β & Α μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τον φλοιώδη καταρράκτη. Αυτό το θετικό αποτέλεσμα συμβαδίζει με μια δημοσίευση του 2005 που ανέδειξε παρόμοια αποτελέσματα όσον αφορά στην AMD (ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας) χρησιμοποιώντας ένα μείγμα β-καροτένιου, βιταμίνης C και ψευδαργύρου.^[4]

Κυτταρική δραστηριότητα

Ο ρόλος του ρετινοϊκού οξέος (RA) έχει συνδεθεί καιρό τώρα με τη φυσιολογική κυτταρική διαφοροποίηση (τη μετατροπή απλών κυττάρων σε σύνθετους τύπους ιστών ή κυττάρων). Οι ερευνητές δημοσίευσαν για πρώτη φορά τον αντίκτυπο του ρετινοϊκού οξέος το 1992 και ακολούθησαν μελέτες που διερεύνησαν την επίδραση της συγκεκριμένης ένωσης στη δραστηριότητα των κυττάρων στο λεπτό έντερο.^[5]

Αναπαράγοντας τις συνθήκες in vitro, μια δημοσίευση του 2007 "αποκάλυψε τη συμβολή του RA στη διαφοροποίηση των κυττάρων".^[6] Ωστόσο, οι ερευνητές τόνισαν ότι οι μελλοντικές έρευνες θα πρέπει να εστιάσουν στη λειτουργία των "ρυθμιστικών μηχανισμών" για την καλύτερη κατανόηση των επιπτώσεών τους στην ανθρώπινη υγεία.

Ανοσοποιητικό σύστημα

Ένα άλλο αξιοσημείωτο όφελος της βιταμίνης Α είναι η συμβολή της στη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Στο Μεξικό, η Σχολή Φυσικών Επιστημών διαπίστωσε ότι η έλλειψη βιταμίνης Α μπορεί να ενισχύσει τη φλεγμονώδη διαδικασία, συμβάλλοντας σε καταστάσεις χρόνιας φλεγμονής και σε πληθώρα μη μεταδοτικών ασθενειών.^[7]

Ανεπάρκεια βιταμίνης Α

Έχοντας αναφερθεί εν συντομία στο θέμα της έλλειψης βιταμίνης Α, τώρα θα ήταν ίσως η κατάλληλη στιγμή να εμβαθύνουμε στις σχετικές επιπτώσεις. Κατ' αρχάς, τα θετικά νέα είναι ότι η ανεπάρκεια βιταμίνης Α είναι σπάνια σε σύγκριση με άλλες ανεπάρκειες βιταμινών.

Αυτό βέβαια ισχύει υπό την προϋπόθεση ότι το διατροφολόγιό σας περιλαμβάνει με μια ισορροπία τα τρόφιμα που αναφέραμε προηγουμένως, κάτι που μπορεί να είναι δύσκολο να επιτευχθεί για τα παιδιά που κατοικούν σε αναπτυσσόμενες χώρες. Σε τέτοιες περιπτώσεις, μια ανεπάρκεια βιταμίνης Α μπορεί να οδηγήσει σε:

• Ξηροφθαλμία (νυχτερινή τύφλωση)
• Μεγαλύτερο κίνδυνο θνησιμότητας από λοιμώξεις
• Αυξημένη επικινδυνότητα της ιλαράς και της διάρροιας

Είναι ενθαρρυντικό το ότι οι περιπτώσεις ανεπάρκειας βιταμίνης Α στις ανεπτυγμένες χώρες είναι σπάνιες. Η εστίαση σε μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να εξασφαλίσετε ότι λαμβάνετε επαρκή ποσότητα βιταμίνης Α, μαζί με τις διάφορες άλλες βιταμίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά που παρέχουν τα μη επεξεργασμένα τρόφιμα.

Παρενέργειες της βιταμίνης Α

Αναφερθήκαμε εκτενώς στα οφέλη της βιταμίνης Α και στο πώς μπορείτε να βεβαιωθείτε ότι λαμβάνετε μια επαρκή ποσότητά της. Θα μπορούσαμε όμως να μιλήσουμε και για υπερβολική πρόσληψη βιταμίνης Α; Ευτυχώς, οι παρενέργειες από την υπερβολική πρόσληψη βιταμίνης Α είναι σπάνιες. Παγκοσμίως, οι επιπτώσεις της έλλειψης βιταμίνης Α είναι πολύ μεγαλύτερες από αυτές που προκαλούνται από την τοξικότητά της (λόγω υπερβολικής πρόσληψης).

Ωστόσο, υπάρχουν παρενέργειες λόγω της τοξικότητας της βιταμίνης Α, που παρατηρούνται κυρίως λόγω της κατάχρησης των σχετικών συμπληρωμάτων. Οι συνήθεις παρενέργειες είναι:

• Ναυτία/έμετος
• Ζάλη
• Λήθαργος/υπνηλία

Ο κίνδυνος τέτοιων παρενεργειών, λόγω τοξικότητας της βιταμίνης Α, δεν πρέπει να σας ανησυχεί ιδιαίτερα, καθώς το όριο πρόσληψης για τα αποφευχθεί η τοξική επίδραση είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που μπορεί κανείς να λάβει μόνο μέσω της τροφής.

Πόση ποσότητα βιταμίνης Α πρέπει να λαμβάνω;

Η ιδανική ποσότητα βιταμίνης Α εξαρτάται από τον τρόπο ζωής, την ηλικία και το φύλο. Ως επί το πλείστον, μπορείτε να λάβετε εξολοκλήρου τη βιταμίνη Α που χρειάζεστε από τη διατροφή σας.^[8] Μάλιστα, ο οργανισμός αποθηκεύει την περίσσεια βιταμίνη Α, χρησιμοποιώντας την ανάλογα με τις ανάγκες του. Παρόλα αυτά, αν θέλετε να εξασφαλίσετε τη διατήρηση της ποσότητας της βιταμίνης Α σε υψηλά επίπεδα, η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη είναι:

• Άνδρες (700μg)
• Γυναίκες (600µg)

Ο υπολογισμός της ημερήσιας πρόσληψης μπορεί να γίνει αρκετά περίπλοκος, καθώς οι διάφορες μορφές της βιταμίνης Α (προβιταμίνη και προσχηματισμένη) μετατρέπονται σε ρετινόλη µε διαφορετικούς ρυθμούς. Ωστόσο, για να σας δώσουμε μια ιδέα του τι σημαίνει 600µg βιταμίνης Α, καταναλώνοντας μία μόνο γλυκοπατάτα, καλύπτετε τη συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη.

Ο συνδυασμός βιταμίνης Α με δεκάδες άλλες βιταμίνες και μέταλλα επηρεάζει θετικά την ευημερία. Η ευεργετική επίδρασή της στην όραση, στο ανοσοποιητικό σύστημα και στη δραστηριότητα των κυττάρων, την καθιστούν μια ουσία στην οποία αξίζει αναμφίβολα να εστιάσετε. Έτσι, οι περισσότεροι άνθρωποι λαμβάνουν όλη τη βιταμίνη Α που χρειάζονται από μια ισορροπημένη και πλούσια διατροφή. Φυσικά υπάρχει και πλήθος διαθέσιμων συμπληρωμάτων ανάλογα με τον τρόπο ζωής και την κατάσταση της υγείας σας.

Επιθυμείτε να ενισχύσετε την ευεξία σας με μια ποικιλία βιταμινών, μετάλλων και CBD; Μπορείτε να περιηγηθείτε στο ηλεκτρονικό κατάστημα της Cibdol για μια μεγάλη ποικιλία συμπληρωμάτων CBD. Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερα σχετικά με τον αντίκτυπο των διαφόρων βιταμινών και μετάλλων, μπορείτε να επισκεφθείτε την ιδιαίτερα κατατοπιστική Εγκυκλοπαίδεια CBD της Cibdol.