Τι είναι οι Φλαβανόνες?

Οι φλαβανόνες είναι μία από τις έξι υποομάδες φυτοχημικών, που ονομάζονται φλαβονοειδή.

Η οικογένεια των φλαβανόνων περιλαμβάνει τα μόρια εσπερετίνη, εριοδικτυόλη και ναρρενίνη. Εντοπίζονται σε διάφορα είδη φυτών και εσπεριδοειδών, ενώ οι αρχικές μελέτες σε κύτταρα, ζώα και ανθρώπους σχετικά με το θεραπευτικό δυναμικό των φλαβανωνών απέδωσαν ενδιαφέροντα αποτελέσματα.

Τα φυτά παράγουν φλαβανόνες ως δευτερογενείς μεταβολίτες^[1]. Αυτά τα μόρια μπορούν να βοηθήσουν τα φυτά να προστατευθούν έναντι εξωτερικών απειλών, όπως ο παγετός, η ξηρασία και οι παθογόνοι μικροοργανισμοί. Ακόμη, ίσως να σχετίζονται με την προσέλκυση ωφέλιμων εντόμων για την αύξηση της επικονίασης. Οι φλαβανόνες βρίσκονται σχεδόν σε όλα τα μέρη ενός φυτού, από τα κλαδιά, τους μίσχους, τους φλοιούς και τα φύλλα, έως τις ρίζες, τα λουλούδια, τα φρούτα, τις φλούδες και τα ριζώματα.

Συνεχίστε την ανάγνωση για να μάθετε περισσότερα σχετικά με αυτά τα ενδιαφέροντα μόρια και πώς μπορούν να ωφελήσουν τον άνθρωπο.

Χρώμα

Οι φλαβανόνες είναι άχρωμες κετόνες. Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα φλαβονοειδή, δεν αποτελούν φυτικές χρωστικές.

Πού αλλού εντοπίζονται

Οι φλαβανόνες εμφανίζονται κυρίως στα εσπεριδοειδή, αλλά υπάρχουν και σε άλλους τύπους φυτών. Υπάρχουν σε σχετικά υψηλές ποσότητες στις αγκινάρες, στα γκρέιπφρουτ, στα πορτοκάλια, στα μοσχολέμονα, στα λεμόνια και στην αποξηραμένη ρίγανη.

Σχετικές έρευνες

Οι αρχικές έρευνες δείχνουν ότι οι φλαβανόνες προσφέρουν σημαντικές επιδράσεις που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αντιστάθμιση των συμπτωμάτων κοινών ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία. Η συμπερίληψη περισσότερων από αυτά τα μόρια στη διατροφή ενός ατόμου μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση της υγείας^[2] κατά την τρίτη ηλικία.

Μέχρι στιγμής, η έρευνα υποδεικνύει τα ακόλουθα αποτελέσματα:

• Γνωστικά οφέλη
• Αντιφλεγμονώδες
• Αντιοξειδωτικό
• Αντικαρκινικό
• Καρδιοπροστατευτικό

Ας εξερευνήσουμε την τρέχουσα έρευνα που αφορά καθένα από αυτά τα χαρακτηριστικά με περισσότερες λεπτομέρειες.

• Γνωστικά οφέλη

Η έρευνα δείχνει ότι τα φλαβονοειδή ως σύνολο προσφέρουν γνωστικά οφέλη σε ενήλικες με γνωστική εξασθένηση και νευροεκφυλιστικές ασθένειες. Οι συγγραφείς μιας μελέτης^[3] που δημοσιεύθηκε στο The American Journal of Clinical Nutrition αποφάσισαν να εξερευνήσουν μεμονωμένα τις φλαβανόνες για να δουν αν συμβάλλουν στα εν λόγω αποτελέσματα σε υγιείς ηλικιωμένους ενήλικες.

Πραγματοποίησαν μια τυχαιοποιημένη, διπλά-τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη για να διερευνήσουν τα γνωστικά οφέλη του χυμού πορτοκαλιού, ο οποίος είναι πλούσιος σε φλαβονοειδή. Στη μελέτη συμμετείχαν 37 ηλικιωμένοι ενήλικες. Οι ερευνητές χώρισαν τους συμμετέχοντες σε δύο ομάδες. Η μία ομάδα έλαβε 100% χυμό πορτοκαλιού με υψηλή περιεκτικότητα σε φλαβανόνες (305mg), ενώ η άλλη ομάδα έλαβε συμπυκνωμένο σκεύασμα με γεύση πορτοκαλιού και χαμηλή περιεκτικότητα σε φλαβανόνες (37mg). Μετά την κατανάλωση του επιλεγμένου ποτού για οκτώ εβδομάδες, οι ομάδες άλλαξαν.

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η γνωστική λειτουργία βελτιώθηκε σημαντικά στους συμμετέχοντες που κατανάλωναν χυμό πορτοκαλιού πλούσιο σε φλαβανόλη για οκτώ εβδομάδες, χωρίς πρόσθετες επιδράσεις στη διάθεση ή στην αρτηριακή πίεση.

• Αντιφλεγμονώδες και αντιοξειδωτικό

Η φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες υποβόσκουν σε πολλές νόσους, όπως ο καρκίνος, οι νευροεκφυλιστικές ασθένειες και οι καρδιαγγειακές παθήσεις. Το οξειδωτικό στρες εμφανίζεται ως αποτέλεσμα των επονομαζόμενων ελεύθερων ριζών. Αυτά τα άτομα κυκλοφορούν στο σώμα αναζητώντας ένα επιπλέον ηλεκτρόνιο και με αυτόν τον τρόπο προκαλούν βλάβη στα κύτταρα, στις πρωτεΐνες και στο DNA.

Οι φλαβανόνες—και ιδιαίτερα η εσπερετίνη—φαίνεται να δρουν ως αντιοξειδωτικά και ενδέχεται να μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση αυτών των επιδράσεων. Αυτά τα μόρια χρησιμεύουν ως σαρωτές των ελευθέρων ριζών, συγκεντρώνοντας τα άτομα και εξουδετερώνοντας την απειλή, μειώνοντας έτσι τα περαιτέρω φλεγμονώδη αποτελέσματα.

Ωστόσο, η εσπερετίνη πέρα από τη συλλογή των ελεύθερων ριζών, συμβάλλει επίσης στην ενίσχυση της αντιοξειδωτικής άμυνας των κυττάρων^[4].

Μια έρευνα^[5] σε ζώα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Pharmacological Research κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η εσπερετίνη προσφέρει σημαντική αντιφλεγμονώδη δράση σε περιπτώσεις οιδήματος του αυτιού σε ποντίκια.

Μια άλλη έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε κυτταρικό επίπεδο διαπίστωσε ότι η φλαβανόνη παρήγαγε αντιφλεγμονώδη δράση επενεργώντας στους υποδοχείς COX-1 και COX-2. Αυτά τα ένζυμα παράγουν προσταγλανδίνες, δηλαδή φλεγμονώδη λιπίδια που προάγουν τη φλεγμονή, τον πόνο και τον πυρετό.

• Αντικαρκινικό

Η εσπερετίνη φαίνεται να βοηθά στοχευμένα τα καρκινικά κύτταρα με διάφορους τρόπους. Μια μελέτη^[6] που δημοσιεύθηκε στο Life Sciences αναφέρει ότι η φλαβανόνη μπορεί να προκαλέσει απόπτωση, στοχεύοντας πολλαπλές κυτταρικές πρωτεΐνες. Η απόπτωση ή ο προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος εμφανίζεται σε φυσιολογικά κύτταρα όταν γίνονται δυσλειτουργικά. Ωστόσο, τα καρκινικά κύτταρα καταφέρνουν να αποφεύγουν αυτή τη διαδικασία, γεγονός που τους επιτρέπει όχι μόνο να επιβιώνουν, αλλά ακόμη και να εξαπλώνονται.

Εκτός από την ενδεχόμενη ενίσχυση αυτού του σημαντικού μηχανισμού, η φλαβανόνη μπορεί επίσης να βοηθήσει στην πρόληψη της εξάπλωσης του καρκίνου (μετάσταση) στοχεύοντας στους υποδοχείς COX-2.

• Καρδιοπροστατευτικό

Η προσθήκη εσπεριτίνης στη διατροφή μπορεί να ενισχύσει την καρδιαγγειακή υγεία. Μια έρευνα^[7] που δημοσιεύθηκε στο BioMed Central υποδηλώνει ότι η φλαβανόνη μπορεί να ρυθμίσει τη χοληστερίνη LDL (λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας) στο ανθρώπινο ήπαρ.

Γνωστή και ως λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας, η LDL είναι ο "κακός" τύπος χοληστερόλης που συσσωρεύεται ως πλάκα στις αρτηρίες. Μέσω της δράσης της, η εσπερετίνη μπορεί να μειώσει τα επίπεδα LDL στο αίμα, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου.

Ασφάλεια και παρενέργειες

Οι φλαβανόνες είναι γενικά ασφαλή μόρια. Εμφανίζονται σε πολλά δημοφιλή είδη διατροφής και αποτελούν μέρος της καθημερινής πρόσληψης διατροφικών φλαβονοειδών σε πολλούς πληθυσμούς.